Stal bouwen? Maak een plan in 3 stappen
De komende tijd wil 15% van de melkveehouders investeren in de stal, blijkt uit een peiling van onderzoeksbureau Agridirect. Een stal bouwen of renoveren is natuurlijk niet iets waar je je als melkveehouder dagelijks mee bezig houdt. Waar moet je dan beginnen?
Bij ID Agro bouwen wij al 15 jaar stallen en voeren we dagelijks gesprekken met boeren over hun wensen en behoeftes. Uit al die gesprekken volgt het onderstaande schema waarmee je in 3 simpele stappen een plan kunt maken voor jouw ideale stal.
Stap 1: Bepaal je doelen
Bedenk eens hoe je je bedrijf ziet over 5, 10 of zelfs 20 jaar. Schets voor jezelf een plaatje hoe je dan boer wilt zijn. Wat wil je bereiken qua productie, arbeidsomstandigheden, werkplezier, vrije tijd & gezin, dierwelzijn, duurzaamheid?
Moeilijker in te schatten zijn externe factoren zoals regelgeving en de wensen van consumenten. Het is wel handig om toch te proberen om met de kennis van nu ook dit soort zaken mee te nemen voor een toekomstbestendig plaatje.
Stap 2: Evalueer de onderdelen
Nu je bepaald hebt hoe je in de toekomst wilt boeren, kun je kijken hoe je de stal in kunt richten om dit te bereiken. Ga je in de toekomst bijvoorbeeld het werk steeds meer alleen doen, dan kun je ervoor kiezen om meer dingen te automatiseren met een voer- of melkrobot.
Liggen
Wanneer je de duurzaamheid van je bedrijf wilt vergroten dan zou je kunnen kiezen voor een vrijloopstal. Op de website vrijloopstallen.nl is veel informatie te vinden over dit stalconcept en kun je ook je ook verschillende stalontwerpen bekijken.
Ook met de keuze voor de ligboxen kun je veel doen voor het koecomfort. Bovendien laat onderzoek zien dat er een verband is tussen de tijd die koeien liggend rusten en de melkproductie. Veel tips over de uitvoering, afmetingen en boxbedekking van de ligbox zijn te vinden op de website van de Gezondheidsdienst voor Dieren.
Voeren
De voervoorziening heeft invloed op de productie en gezondheid. Denk daarbij aan het aantal vreetplaatsen maar ook aan de routing in de stal, vorm van het voerhek en de afmetingen. Automatisch voeren zou kunnen helpen bij het verhogen van de arbeidsefficiëntie of het werkplezier. In de folder Moderne huisvesting melkvee is veel advies te vinden hoe je de voervoorziening in de stal kunt inrichten
Melken
De melkrobot wordt steeds populairder onder melkveehouders. Wanneer je kiest voor dit melksysteem of dit in de toekomst wil kunnen toepassen in de stal, is het handig om hier rekening mee te houden in de indeling van de stal. Stalontwerp bij geautomatiseerd melken is een handig document met veel tips en adviezen. Ook de adviseur van de melkrobot leverancier kan je helpen met aanwijzingen over de beste stalindeling.
Drinken
Koeien hebben veel water nodig. Makkelijke toegang tot schoon drinkwater is van belang voor de productie en het welzijn van de koeien. In de folder Moderne huisvesting melkvee vind je ook over dit onderwerp tips en adviezen.
Indeling
Een optimale indeling van het erf en de stal zorgen voor meer arbeidsefficiëntie en werkplezier. Een slimme plaatsing van de bedrijfsgebouwen en een goede routing van schone en vuile lijnen kan veel tijd besparen en draagt bovendien bij aan de koegezondheid. Kijk ook naar eventuele wensen voor de toekomst zoals weidegang of eventuele uitbreiding van de stal.
Ook de indeling in de stal draagt bij aan de arbeidsefficiëntie en hygiëne. Het Handboek Melkveehouderij 2020 geeft adviezen over de verschillende ruimtes in de stal zoals de afkalfstal en separatieruimte.
De keuze voor een loopvloer kan veel betekenen voor het koecomfort maar ook voor de emissie. Soms kan de keuze voor een bepaalde loopvloer ook betekenen dat een mestkelder niet noodzakelijk is.
Mestverwerking
Kelderloos bouwen kan zorgen voor een forse verlaging van de bouwkosten. In het volgende artikel worden de redenen en de voordelen van kelderloos bouwen uiteen gezet.
Ook bij een eventuele uitbreiding van de stal, kan het zijn dat het niet noodzakelijk is om de uitbreiding te onderkelderen omdat er al voldoende mestopslag beschikbaar is.
Een andere reden om kelderloos te bouwen kan zijn dat je mest wilt bewerken omdat je moet afvoeren, waardevolle nutriënten eruit wilt halen of dagverse mest wilt hebben voor bijvoorbeeld een vergister. Ook maatregelen om de uitstoot van ammoniak en broeikasgassen te verminderen hebben invloed op het ontwerp van de onderbouw. Kijk bij je plannen goed of je in de toekomst eventueel uit wilt breiden of mestbewerking wilt gaan toepassen, dan kun je daar rekening mee houden bij de inrichting van de stal.
Licht
Licht in de stal is belangrijk zodat de melkveehouder de werkzaamheden goed uit kan voeren. Belangrijker nog is dat licht een grote invloed heeft op de vruchtbaarheid, de gezondheid en de productie van de melkkoeien. Rundveeloket legt duidelijk uit wat licht doet voor de koeien en geeft tips hoe je licht het beste toe kunt passen in de stal.
Klimaat
Een fris stalklimaat is van belang voor de gezondheid van de koeien en kan helpen bij problemen zoals luchtwegproblemen, mastitis en klauwaandoening. In de meeste stallen wordt hiervoor natuurlijke ventilatie gebruikt. Het is wel belangrijk om de ventilatie bij te kunnen sturen bij extreme weersomstandigheden. De website van de GD geeft advies over het stalklimaat.
Energie
Door eens goed te kijken naar het energieverbruik in de stal, kun je aan de ene kant kosten besparen en aan de andere kant iets doen aan de duurzaamheid van je bedrijf. Wil je van dit laatste echt werk maken dan kun je ervoor kiezen om te investeren in duurzame energie door bijvoorbeeld zonnepanelen te plaatsen op het dak. Het vakblad Veehouderij Techniek schreef een handig artikel over hoe zonnepanelen werken en waar je rekening mee moet houden.
Stap 3: Inventariseer de huidige situatie
Nu je weet wat je ideale plaatje voor de stal is, kun je een kritische blik werpen op de huidige stal. Is deze met aanpassingen klaar te maken voor de toekomst en de behoeftes van je dieren? Dan is stalrenovatie een goede optie. Houd hierbij wel rekening met de kosten. Als vuistregel wordt vaak gesteld dat renovatie alleen aan te raden is wanneer de kosten voor de aanpassingen niet meer bedragen dan tweederde van de kosten voor nieuwbouw.
Inspiratie
Wil je graag wat inspiratie op doen voor ideale stal? Neem dan een kijkje op onze website voor de verschillende mogelijkheden qua stallenbouw. Of neem contact met ons op om een keer stallen te bekijken.